Ubezpieczenia emerytalne wchodzą w skład ubezpieczeń społecznych. W Polsce oprócz tego wyróżniamy ponadto polisy rentowe, chorobowe oraz wypadkowe(w przypadku wypadków w pracy, chorób zawodowych).
Ubezpieczenie emerytalne ma na celu zapewnienie osobom starszym zabezpieczenia pieniężnego na wypadek niezdolności do pracy z powodu starości, po ukończeniu wieku emerytalnego. Osoby opłacające składkę zapewniają sobie zysk w chwili zakończenia pracy zawodowej i przejścia na emeryturę.
Czy ubezpieczenie emerytalne jest konieczne?
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym podlegają w Polsce:
- pracownicy z wyłączeniem prokuratorów
- osoby sprawujące pracę nakładczą
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych
- kółek rolniczych
- osoby wykonujące pracę na podstawie umów, zleceń
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność
- posłowie i senatorzy
- osoby ze stypendiami sportowymi
- osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, staże, szkolenia
- osoby duchowne
- żołnierze niezawodowi
- funkcjonariusze Służby Celnej
- osoby na urlopach wychowawczych
- osoby pobierające wszelkie świadczenia.
Wysokość ubezpieczenia społecznego
Ubezpieczenie to wynosi 19,52% podstawy wymiaru składek i jest opłacane w równych częściach zarówno przez pracownika jak i pracodawcę. Każdy ubezpieczony ma swoje konto w ZUS-ie, na którym znajduje się wartość kumulowanego kapitału. Nie można dziedziczyć w przypadku śmierci tej kwoty pieniężnej, a pieniądze w takiej sytuacji pozostają w ZUS-ie. Podwładny zajmuję się pokrywaniem połowy składki niezależnie czy pracownik zatrudniony został na umowę na pracę, umowę na zlecenie, bądź zajmuje się pracą chałupniczą.
Z przychodów zatrudnionego opłacana jest składka złożona z wypłat pieniężnych lub wartości pieniężnych świadczeń otrzymywanych w naturze. Resztę opłaca pracodawca z własnych środków, nie korzystając z wypłaty pracownika. Składka ta powinna być opłacona, jeśli przez osoby fizyczne opłacające wyłącznie za siebie to do 5-tego dnia następnego miesiąca, a jeśli przez zakłady budżetowe czy gospodarstwa pomocnicze to do 10-tego dnia następnego miesiąca, natomiast pozostali płatnicy do 15-tego następnego miesiąca.
Emeryturę z ZUS wylicza się przez podzielenie sumy składek przez liczbę miesięcy od momentu przejścia na emeryturę. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe nie może przekraczać kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Pomnażaniem naszych pieniędzy zgromadzonych ze składek zajmuje się OFE, czyli otwarty fundusz emerytalny. ZUS przekazuje mu 1/3 składki-7,3%. Fundusz ten zaliczany jest to drugiego filaru, gdzie pierwszym były ubezpieczenia emerytalne i należy dokonać jego wyboru w momencie podjęcia pierwszej pracy, w innym przypadku zostanie on nam przydzielony poprzez losowanie w ZUS-ie.
Można posiadać tylko jeden fundusz, ale w ciągu życia można go zmienić na inny. Pieniądze znajdujące się w OFE są wykorzystywane inwestycjach przez powszechne towarzystwa emerytalne. Co ważne fundusz nie może ogłosić bankructwa, w przeciwieństwie do towarzystwa emerytalnego. W przypadku śmierci OFE wypłaca zgromadzone środki między spadkobierców. Te dwa filary są obecnie obowiązkowe.
Inne możliwości dodatków do emerytury
Istnieje jeszcze trzeci filar – Indywidualne Konta Emerytalne, lecz nie są on już obowiązkowe i związane są z samodzielnym inwestowaniem, ponadto są one zwolnione z podatku Belki. Istnieje ograniczenie wpłacanych pieniędzy. Mamy również do czynienia z dodatkami do emerytury, które otrzymują tylko emeryci. Możemy wyróżnić dodatki pielęgnacyjne przyznawane osobom, które stały się niezdolne do wykonywania swojej pracy oraz osoby powyżej 75 roku życia. Inny rodzaj to nauczanie tajne i wypłacane jest w wysokości dodatku pielęgnacyjnego oraz dodatek kombatancki, przysługujący kombatantom.
Coraz więcej osób zaczyna jednak myśleć nad samodzielnym zagwarantowaniem sobie dodatkowych funduszy na emeryturę. Wiele mówi się o trudnej sytuacji polskiego emeryta, jednocześnie wskazując, że sytuacja zamiast się poprawiać, będzie raczej coraz gorsza. W takiej perspektywie warto pomyśleć o lokatach bankowych czy kontach oszczędnościowych, które w prawdzie na pierwszy rzut oka nie przyniosą nam ogromnych zysków, ale możemy mieć świadomość, że nasze oszczędności systematycznie są pomnażane. W przyszłości różnica ta może być już znaczna.